Την τελευταία εβδομάδα αυτού του κύκλου αφιερωμάτων θα δούμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία της μουσικής ταινιών από το 2002 έως το 2010. Έργα που όλοι ξέρουμε, έχουμε δει ή έχουμε ακούσει. Δουλειές σημαντικών σκηνοθετών και συνεργασίες με μεγάλα μυαλά του μουσικού στερεώματος. Από ταινίες που τα γυρίσματά τους καλύπτουν τέσσερις ηπείρους, μέχρι ταινίες που γυρίστηκαν σε ένα στούντιο και όλο τους το περιβάλλον είναι ψηφιακό δημιούργημα!
Το “Bourne” (2002) είναι μια σειρά ταινιών δράσης και κατασκοπίας, βασισμένες στο ομώνυμο μυθιστόρημα του, 
μαιτρ του είδους, Robert Ludlum. Ο ήρωας των ταινιών είναι ο Jason Bourne, ένας πρώην εκτελεστής των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής, που υποφέρει από βαριά απώλεια μνήμης και βρίσκεται κυνηγημένος από το ίδιο το σύστημα για το οποίο δούλευε. Τον ρόλο ενσαρκώνει ο Matt Damon και οι ταινίες είναι φημισμένες εκτός των άλλων για τον ρεαλισμό τους και την έλλειψη ψηφιακών εφέ, κάτι που δεν συνηθίζεται σε ταινίες του είδους. Το soundtrack είναι το κομμάτι “Extreme Ways” του αμερικανού μουσικού ηλεκτρονικής μουσικής Moby, που κυκλοφόρησε στις 19 Ιουλίου 2002 και ήταν το δεύτερο single από το album του “18”. Το κομμάτι μπαίνει στο κλείσιμο του κάθε μέρους, ενώ νέες εκδόσεις του ηχογραφήθηκαν για την 3η και την 4η συνέχεια τους (The Bourne Ultimatum και The Bourne Legacy). Η έκδοση του τραγουδιού για το “The Bourne Legacy” ηχογραφήθηκε στο home studio του Moby στο Los Angeles και στα Sony Pictures Studios και κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2012. Ο Moby δούλεψε με μια ορχήστρα 110 μελών, με τη βοήθεια του συνθέτη James Newton Howard, ο οποίος έγραψε και τη μουσική σε όλη την υπόλοιπη ταινία, ενώ μαζί τους ήταν και ο συνθέτης Joe Trapanese. Εκτός από το τραγουδιστικό μέρος ηχογραφήθηκε και μια αμιγώς ορχηστρική version του “Extreme Ways”.
Συνεχίζουμε με ένα θρυλικό έργο, μια μεγάλη εμπορική επιτυχία, με άρτια σκηνοθεσία, ερμηνείες και με κορυφαία μουσική. Ο λόγος για το… pop-splatter “Kill Bill” (2003-2004) που γράφτηκε και σκηνοθετήθηκε από τον Quentin Tarantino και ανέδειξε την απόλυτη ηρωίδα δράσης στο πρόσωπο της Uma Thurman. Το “Kill Bill” ήταν αρχικώς προγραμματισμένο να είναι μια ενιαία ταινία, αλλά το γεγονός ότι συνολικά έφτανε τις 4 ώρες σε διάρκεια, δημιούργησε την ανάγκη να χωριστεί σε 2 μέρη, με το πρώτο να βγαίνει στις οθόνες τέλη του 2003 και το δεύτερο αρχές του 2004. Το soundtrack album του πρώτου μέρους κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2003 και έφτασε στο νούμερο 45 των διακοσίων του Billboard και στην πρώτη θέση του soundtracks chart! Η ενορχήστρωση και η παραγωγή έγιναν από τον παραγωγό, συγγραφέα, ηθοποιό, rapper, σκηνοθέτη και σεναριογράφο RZA (Robert Fitzgerald Diggs) του γκρουπ Wu-Tang Clan. Το soundtrack album της δεύτερης ταινίας κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2004 έφτασε στο νούμερο 58 των διακοσίων του Billboard και στη δεύτερη θέση του soundtracks chart! Ενορχηστρώθηκε από τον φίλο του Tarantino και σκηνοθέτη Robert Rodriguez, μαζί με τον RZA. Ο Robert Rodriguez προσελήφθη για να γράψει τη μουσική για το δεύτερο μέρος και ενδιαφέρον προκαλεί το ότι ζήτησε να πληρωθεί για τη δουλειά του με 1 δολάριο! Ο Tarantino αργότερα του το ανταπέδωσε σκηνοθετώντας μια σκηνή της ταινίας “Sin City” του Rodriguez για το ίδιο ποσό.
Το 2003 ξεκίνησε μια σειρά ταινιών φαντασίας και περιπέτειας βασισμένη στο αντίστοιχο Disney Theme Park “Pirates of the Caribbean“! Δομημένο σε έναν φανταστικό κόσμο την εποχή της θαλάσσιας κυριαρχίας των Άγγλων, με τους πειρατές να συμβολίζουν την ελευθερία απέναντι στις κυριαρχικές διαθέσεις του νόμιμου ναυτικού και τον αυταρχικό χαρακτήρα της κυβέρνησης. Πρωταγωνιστούν οι: Johnny Depp, Geoffrey Rush, Orlando Bloom, Keira Knightley. Η ταινία είναι η 6η πιο οικονομικά πετυχημένη στα χρονικά με πάνω από 1 δις δολάρια έσοδα παγκοσμίως. Το album με το soundtrack των Πειρατών κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2003 από τη Walt Disney Records και περιέχει επιλογές από τη μουσική που ακούγεται σε όλη τη διάρκεια του έργου, για την οποία συνέπραξαν ο Klaus Badelt σε ρόλο συνθέτη και η διάνοια της μουσικής κινηματογράφου Hans Zimmer, σε ρόλο συνθέτη και παραγωγού. Ο Alan Silvestri ήταν αρχικά ο υπεύθυνος να αναλάβει να γράψει τη μουσική, όμως λόγω διαφορών στο δημιουργικό τομέα με τον παραγωγό Jerry Bruckheimer αποχώρησε και έτσι ο Gore Verbinski απευθύνθηκε στον Hans Zimmer, ο οποίος αρνήθηκε να γράψει τη μουσική στο σύνολό της καθώς τον δέσμευαν όροι να μην αναλάβει άλλο project όσο δούλευε για την ταινία “Ο τελευταίος Σαμουράι”. Έτσι του πρότεινε τον Klaus Badelt, έναν σχετικά νέο συνθέτη που είχε δουλέψει για τη Remote Control Productions για 3 χρόνια. Τελικά ο Zimmer κατέληξε να συνεργαστεί με τον Badelt για τα βασικά μουσικά θέματα που εμπεριέχονταν στην ταινία λόγω πίεσης χρόνου, ενώ μαζί τους δούλεψαν και οι συνθέτες Ramin Djawadi, James Dooley, Nick Glennie-Smith, Steve Jablonsky, Blake Neely, James McKee Smith και Geoff Zanelli για να ενορχηστρώσουν τα κομμάτια, με 3 εβδομάδες να μένουν για την κυκλοφορία του δίσκου! Η ηχογράφηση έγινε μέσα σε 4 ημέρες από το σύνολο μουσικών “Hollywood Studio Symphony” υπό τη διεύθυνση του Blake Neely, ενώ η αντρική χορωδία “Metro Voices” ηχογραφήθηκε στο Λονδίνο και ύστερα προσετέθη στην τελειωμένη ηχογράφηση των οργάνων. Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετά από τα κομμάτια του δίσκου είχαν μουσική που δεν ταίριαζε με τον τίτλο τους. Αυτό όπως αποκαλύφθηκε αργότερα συνέβη διότι ο χρόνος ήταν τόσο λίγος, ώστε έπρεπε να αποφασιστούν τα ονόματα των κομματιών για να τυπωθούν στη συσκευασία του CD, πριν αυτά καν γραφτούν!
Επόμενος σταθμός το “Sin City” που είναι μία ταινία του Robert Rodriguez και βασίζεται στις τρεις από τις εφτά ιστορίες του ομώνυμου comic του Frank Miller. Η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά το 2005 και είχε μεγάλη επιτυχία αποφέροντας εισπράξεις 160 εκ. δολαρίων παγκοσμίως. Στο imdb καταλαμβάνει την 63η θέση στις 250 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών και σε αυτό έχει συμβάλει το noir στυλ του, οι ηθοποιοί που είναι πολύ πειστικοί ως ήρωες κόμιξ καθώς και η πιστή αντιγραφή με την έντυπη έκδοσή του. H Sin City είναι μια πόλη που βασιλεύει η αμαρτία. Νόμοι που δεν έχουν ισχύ, υπερβολική βία, μαφία, πορνεία και διεφθαρμένοι αστυνομικοί είναι τα στοιχεία πoυ συγκροτούν την πόλη. Η ταινία είναι εξολοκλήρου σκηνοθετημένη με μια Sony HDC-950 ψηφιακή κάμερα, με τους ηθοποιούς να δουλεύουν μπροστά από green screen και ύστερα με την βοήθεια υπολογιστών προστίθεται το κατάλληλο φόντο. Το “Sin City: Original Motion Picture Soundtrack” είναι το album που κυκλοφόρησε το 2005 και περιέχει μουσική γραμμένη από τον Robert Rodriguez, τον John Debney και τον Graeme Revell και εκτελεσμένη από το σύνολο μουσικών “Hollywood Studio Symphony”, το ορχηστρικό κομμάτι “Sensemayá” του μεξικανού συνθέτη Silvestre Revueltas και το ηλεκτρονικό κομμάτι “Absurd” από τους Fluke. Κάθε ένας από τους συνθέτες έγραψε μουσική για μια ιστορία της ταινίας, με τον Rodriguez να συμμετέχει γενικά στην επιμέλεια πέραν της μουσικής της “δικής του” ιστορίας καθώς και στους τίτλους αρχής και τέλους!
Το “The Fountain“ (2006) είναι ένα ρομαντικό δράμα που συνδυάζει στοιχεία φαντασίας, ιστορίας, θρησκειολογίας
και επιστημονικής φαντασίας. Σκηνοθετήθηκε από τον Darren Aronofsky και πρωταγωνιστούν οι Hugh Jackman και Rachel Weisz. Η ταινία έχει τρεις ιστορίες όπου ο Jackman και η Weisz υποδύονται ή τον σύγχρονο ερευνητή ιατρό και την καρκινοπαθή γυναίκα του, ή τον πολεμιστή και τη βασίλισσά του, ή τον διαστημικό εξερευνητή στο μέλλον που σκέφτεται την χαμένη του αγάπη. Οι ιστορίες είναι συνυφασμένες μεταξύ τους μέσω κοψιμάτων και επαναλαμβανόμενων οπτικών μοτίβων, πραγματεύοντας το θέμα της Αγάπης και της Θνητότητας. Ο δίσκος του soundtrack κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2006 από τη Nonesuch Records και είναι μια συνεργασία μεταξύ του σύγχρονου νεοκλασικού συνθέτη Clint Mansell, του συνόλου εγχόρδων Kronos Quartet (μια συνεργασία που την είχαμε συναντήσει και στο Requiem for a Dream) και του post-rock συγκροτήματος Mogwai. Η μουσική πήρε θετικές κριτικές και προτάθηκε για διάφορα βραβεία. Ο Mansell που του έλειπε κλασσική παιδεία, συνεργάστηκε με έναν βοηθό για να φτιάξει τη μουσική αναδιαμορφώνοντας τη βασική ιδέα ώστε να ταιριάζει σε μια πιο κλασσική ενορχήστρωση. Τέλος το τραγούδι “Together We Will Live Forever” ήταν ένα ηλεκτρονικό κομμάτι του Mansell και ο τραγουδιστής Antony Hegarty ανέλαβε να γράψει μια γραμμή φωνητικών για αυτό, για να παίξει στους τίτλους τέλους, αλλά ο σκηνοθέτης αποφάσισε πως ένα τραγουδιστικό κομμάτι δε θα ήταν κατάλληλο για κλείσιμο και έτσι τελικά παίχτηκε εξολοκλήρου από τον πιανίστα Randy Kerber.
Προχωρούμε στο 2008 και στην ταινία “The Dark Knight“, μια ταινία με μοναδικές ερμηνείες, όπως αυτή του Heath Ledger στο ρόλο της εγκληματικής ιδιοφυίας του Joker και σκηνοθεσία του Christopher Nolan. Βασισμένη στον χαρακτήρα του Batman, του μοναχικού και σκοτεινού αντι-ήρωα της DC comics, που τον ενσαρκώνει ο Christian Bale, η ταινία κέρδισε 8 όσκαρ και σκαρφάλωσε στην 17η θέση των πιο κερδοφόρων ταινιών με συνολικά έσοδα 1 δις δολάρια. Η υποδειγματική μουσική γράφτηκε από τους Hans Zimmer και James Newton Howard, ηχογραφήθηκε τον Απρίλιο του 2008 και κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του ίδιου έτους σε 3 φορμάτ: CD, limited edition CD και digital download. Ο Zimmer και ο Howard πίστευαν πως με το να δημιουργήσουν ένα ηρωικό theme μπορεί να οδηγήσει τον θεατή να αγνοήσει την πολυπλοκότητα και τη σκοτεινή πλευρά του ήρωα. Συνεπώς έμειναν σε μια πιο minimal αισθητική σύνθεσης με το Batman theme να παίζεται από ένα τσέλο, σε ρόλο προπομπού. Την ίδια λογική ακολουθεί και η εννιάλεπτη σουίτα για τον Joker (“Why So Serious”), που βασίζεται σε δύο νότες, παιγμένη με ηλεκτρικό τσέλο, σόλο βιολί, κιθάρες και ένα μέρος κλασσικών εγχόρδων. Σε κάποια μέρη του κομματιού ο Zimmer χρησιμοποίησε… λεπίδες στα έγχορδα για να πετύχει να δημιουργήσει τον βασανισμένο, στρεβλό ήχο που θα ακολουθούσε τον χαρακτήρα στην οθόνη! Από την άλλη ο James Newton Howard συνέθεσε πιο elegant και όμορφα μουσικά μοτίβα για τον χαρακτήρα Harvey Dent, ώστε να λειτουργήσουν ως ένα ακουστικό contrast και αυτό είναι ένα από τα σημεία που φαίνεται η πραγματικά πετυχημένη συνεργασία αυτών των δύο μεγάλων μουσικών.
Το “Sherlock Holmes“ (2009) είναι μια ταινία δράσης και μυστηρίου βασισμένη στην ομώνυμη σειρά 
μυθιστορημάτων του Sir Arthur Conan Doyle. Η σκηνοθεσία είναι του Guy Ritchie και ο Robert Downey, Jr. μαζί με τον Jude Law ενσαρκώνουν το δίδυμο Sherlock Holmes και Dr. John Watson με μεγάλη επιτυχία. Ο Robert Downey Jr. ως Sherlock Holmes πήρε καλές κριτικές ότι έμεινε πιστός στο βιβλίο και στις αντιδράσεις και το ύφος του. Ο Guy Ritchie χρησιμοποίησε το soundtrack του “The Dark Knight” από τον συνήθη ύποπτο… Hans Zimmer, ως προσωρινή μουσική κατά τη διάρκεια του editing της ταινίας και του ζήτησε να γράψει τη μουσική και για το Sherlock Holmes, αλλά να κάνει κάτι τελείως διαφορετικό. Έτσι χρησιμοποίησε όργανα όπως banjo, σαντούρι, “τσιγγάνικα” βιολιά, ένα σπασμένο πιάνο (!) και άλλα ασυνήθιστα όργανα όπως ένα είδος πολύπλοκου κοντραμπάσου, το experibass. Στην αρχή ο Zimmer ξεκούρδισε το δικό του πιάνο για να πετύχει έναν πιο ιδιαίτερο detuned ήχο, αλλά ανακάλυψε πως ήταν αρκετά ξεκούρδιστο για να είναι ωραίο. Έτσι ζήτησε από τον βοηθό του να βρει ένα σπασμένο και χτυπημένο πιάνο ώστε να “χάνει” λίγο και ανομοιόμορφα! Εντοπίστηκαν δύο. Το πρώτο δεν άντεξε γιατί ήταν αρκετά χαλασμένο και έτσι η ηχογράφηση έγινε με το δεύτερο, στο υπόγειο γκαράζ της 20th Century Fox μια Κυριακή!
Και το αποτέλεσμα της παραγωγής ήταν όντως εκπληκτικό!
Κλείνουμε με μια πραγματικά μοναδική ταινία που κατάφερε να ξεπεράσει τα 850 εκ. δολάρια σε έσοδα όντας η 37η πιο επικερδής παραγωγή παγκοσμίως. Μια ταινία γυρισμένη σε 6 χώρες και 4 ηπείρους, που ανέδειξε τις ξεχωριστές ερμηνείες των Leonardo DiCaprio, Ken Watanabe, Joseph Gordon-Levitt, Marion Cotillard, Ellen Page, Tom Hardy, Dileep Rao, Cillian Murphy, Tom Berenger και Michael Caine! Σε σκηνοθεσία και σενάριο Christopher Nolan, μια πρωτότυπη ιδέα για εμπορική κατασκοπεία μέσω εισβολής στα όνειρα και το υποσυνείδητο του ατόμου-στόχου, ήρθε να ταράξει τα νερά στο είδος των ταινιών επιστημονικής φαντασίας το 2010, υπό τον τίτλο “Inception“! Στο κοντινό μέλλον, ο Ντομ Κομπ είναι ένας κλέφτης ιδεών. Μαζί με την ομάδα του, μπαίνουν σε όνειρα πλούσιων στόχων και τους κλέβουν την ιδέα που θέλουν τα αφεντικά τους, όσο κοιμούνται. Όμως, ο Σάιτο, ένας πλούσιος επιχειρηματίας κάνει στον Κομπ μια πρόταση. Αν ο Κομπ και η ομάδα του καταφέρουν αυτή τη φορά να εμφυτεύσουν μια ιδέα στον ανταγωνιστή του, ο Σάιτο θα βοηθήσει τον Κομπ να φτάσει νόμιμα στις ΗΠΑ για να ξαναδεί τα δύο μικρά παιδιά του. Καταιγιστική δράση και ένα εξίσου δυνατό soundtrack βεβαίως από τον Hans Zimmer! Το album του soundtrack κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2010 από τη Reprise Records. Ο Nolan ζήτησε από τον Zimmer να τελειώσει τη μουσική όσο γυρνούσε την ταινία. Ο δεύτερος στη σύνθεση ενσωμάτωσε τον ήχο κιθάρας που θυμίζει Ennio Morricone και ενδιαφέρθηκε να καλέσει τον κιθαρίστα Johnny Marr για να παίξει τα κιθαριστικά μέρη που σκέφτηκε. Ο Marr έδωσε τον καλύτερό του εαυτό σε τέσσερα 12ωρα στο στούντιο, παίζοντας τις παρτιτούρες του Zimmer με μια 12χορδη κιθάρα για πιο ιδιαίτερο ήχο. Ο δημιουργός για έμπνευση μελέτησε Gödel, Escher και Bach, προσπαθώντας να συνδυάσει το παιχνίδισμα στη μουσική με την ιδέα της πιο αυστηρά μαθηματικής δομής μιας σύνθεσης. Έντονη, δυναμική, καθηλωτική ενορχήστρωση που ταιριάζει απόλυτα στο concept της ταινίας, με στοιχεία ρομαντισμού και νεοκλασσικισμού. Ο Zimmer δεν έγραψε ένα συνολικό score εξ αρχής, αλλά μικρά θέματα όπου έκρινε ότι χρειαζόταν κάποιο “γέμισμα” σε μια σκηνή, ενώ έπεισε τον Nolan να κρατήσει το τραγούδι της Édith Piaf “Non, je ne regrette rien” στην ταινία και ενσωμάτωσε στοιχεία του τραγουδιού στη δική του μουσική!
Και κάπου εδώ αυτή η σειρά αφιερωμάτων κλείνει τον κύκλο της. Έναν κύκλο παρουσίασης μουσικής μεγάλων ταινιών, πρωτότυπων ιδεών, μεγάλων μουσικών δημιουργών και παραδειγμάτων άρτιου συνδυασμού ήχου και εικόνας, ενορχήστρωσης και σκηνοθεσίας. Και αυτός, ο πετυχημένος συνδυασμός των παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συναισθημάτων όλου του εύρους του ανθρώπινου ψυχισμού… την κατασκευή ενός ολάκερου κόσμου φτιαγμένου από τις αισθήσεις και τη φαντασία μας!
Μείνετε μαζί μας για περισσότερα αφιερώματα.
